top of page

De vraag van goed en kwaad- Oorzaken van destructief gedrag

​

​

Zelf heb ik gans mijn leven interesse gehad voor menselijk gedrag.  Een belangrijk thema en drijfveer.

Van nature had ik meer interesse in kwaliteiten, talenten, het goede…  Dit lijkt mij ook een gezonde houding.

De geschiedenis leert ons dat mensen in staat zijn  tot ongelooflijke goede dingen en grote daden.

Mensen zijn helaas ook in staat tot het meest vreselijke.

 

Wat ik schrijf is gebaseerd op:

- kennisverwerving via een opleiding tot jurist, bemiddelaar, …  en vele andere boeken, cursussen

- praktijkervaring en onderzoek

    - als advocaat in strafrecht, familiezaken, bedrijfsgeschillen

    - als bemiddelaar bij allerlei conflicten

    - persoonlijke ervaringen in de privé-sfeer

    - veel diepgaande gesprekken met mensen: zowel professioneel, als in de privé-sfeer.

 

Waarom dwalen mensen af van “ het rechte pad”?  Welke factoren en  omstandigheden spelen een rol?

​

Ondanks alle rotzooi die ik mijn leven gezien en ervaren heb, heb horen vertellen, blijf ik geloven in het gegeven dat meer dan 90% van de mensen proberen om van de wereld een goede plaats te maken.

Ik heb helaas mensen gezien “ waar de destructiviteit van afdruipt”. 

Mensen die de stempel psychopaat krijgen.

Mensen die het leuk vinden om anderen te beschadigen.

​

  1. Genetica en hersenbeschadigingen

Er is een heel kleine groep mensen die genetisch zo zijn samengesteld dat het voor hen moeilijk is om in onze samenleving te functioneren. 

Helaas moeten wij ons beschermen tegen hen, door hen in afzondering te plaatsen.  

Een echt rotte appel moet uit de mand, om te vermijden dat gans de mand appelen verloren gaat.

Er zijn ook mensen die door ongevallen, ziektes, … beschadigd worden.

Het goede nieuws is dat deze groep zeer klein is. Minder dan 1% van de bevolking. 

Misschien eerder 1 op 1000 mensen. 

Deze groep vraagt wel veel aandacht en afzondering om onze samenleving te beschermen.

Wij zijn geneigd om te denken “ in gemiddelden”.

Bij deze mensen moeten we echt radicaal durven denken, en veel drastischer optreden.

Onze samenleving tegen hen beschermen is een absolute topprioriteit.  

​

Als we een efficiënt beleid voeren, moet dit in de eerste plaats gericht zijn op het “ containen” van die heel kleine groep.   Als dit efficiënt en optimaal gebeurt zal dit onze samenleving veel veiliger maken.

Het veiligheidsgevoel van de bevolking zal stijgen omdat de excessen efficiënt bestreden worden.

Als we de  5% zwaarste gevallen van psychopathie onder controle kunnen houden via een krachtdadig beleid zal het gevoel van veiligheid drastisch verhogen.

 

Er wordt dan ook duidelijk het signaal gegeven dat dit gedrag ontoelaatbaar is, en bestreden wordt.

Deze groep afzonderen en strikt onder controle houden is lastig en zal geld kosten.

Het zal wel een heel goede investering zijn, die betaalbaar is.

 

  2. Geconfronteerd worden ( als kind vooral) met destructief gedrag, slechte omstandigheden  en hierbij overlevingsmechanismen, beschermingsmechanismen ontwikkelen

 

 Fysiek overleven

Om te leven hebben we een aantal basisbehoeften: voeding, een dak boven ons hoofd,..

Als we fysiek honger hebben zullen we alles doen om aan voedsel te raken. 

In geval van nood plegen mensen een diefstal.  Nood breekt wet. 

Als samenleving hebben we er baat bij dat iedereen aan voedsel kan raken, en zo kan overleven.

Voedselbanken zijn essentieel om te vermijden dat diefstallen gepleegd worden.

Zorgen dat iedereen aan voedsel komt is een zeer elementaire vorm van solidariteit.

Moeten bedelen voor voeding of moeten stelen zorgt er voor dat mensen zich genoodzaakt voelen grenzen van anderen te overschrijden.

Als mensen verplicht worden dit te doen, is dit een eerste stap richting “ grensoverschrijdend” gedrag. 

Mensen “ leren” zo om de grenzen van anderen te overschrijden. 

Zij hebben het gevoel dat hen tekort wordt gedaan. Er wordt te weinig voor hen gezorgd.

Als we ons met reden “ tekort gedaan voelen”, hebben we een reden om grenzen van anderen te overschrijden.

We willen minstens ” een deel van de taart”. 

We aanvaarden dat mensen die harder werken een groter deel krijgen.

Niet iedereen heeft de behoefte of de mogelijkheid om een groot vermogen te verwerven.

Zolang in onze belangrijkste behoeften is voldaan kunnen we leven met een bepaalde graad van “ financiële ongelijkheid”.

Landen met een hoge criminaliteit zijn niet toevallig landen waar grote sociale ongelijkheid is.

Armoede als individu of als land kan een verhoogd risico geven voor criminaliteit. 

 

Behoefte aan erkenning

Als bemiddelaar heb ik vooral geleerd hoe belangrijk erkenning is.

Naast fysiek overleven willen we ook gezien worden door de ander.

Als iemand ons geen bestaansrecht geeft, we genegeerd worden, niet gewaardeerd worden kan dit sterke emoties uitlokken.

Iets heel essentieel wordt ons onthouden.

We willen ergens bij horen. 

Het gevoel krijgen er niet bij te horen kan zeer sterke responsen geven.

Mensen reageren hier verschillend op. 

Sommigen zullen “ in hun schelp kruipen”, anderen zullen zich willen manifesteren.

Agressie ontstaat. 

Agressie naar anderen toe, om te laten voelen dat er iets fout zit.   

Woede is een heel sterke emotie die in ons in onze kracht zet om voor onszelf op te komen.

Agressie naar binnen toe komt ook veel voor. 

Vanuit machteloosheid, vanuit een minderheidspositie,  een rustig temperament,..  weten we niet hoe we het probleem willen aanpakken, blijven we zitten met frustratie,…   

Dit kan leiden tot weinig zelfvertrouwen, passief-agressief gedrag,…  en gaat tot depressie, zelfmoord.

 

Het bizarre is dat erkenning geven in wezen gratis is. 

En toch zijn er zoveel relaties waarin geen erkenning wordt gegeven, relaties die eindigen door een gebrek aan erkenning,… Mensen met veel talent die een organisatie verlaten omwille van een baas.

 

 

Groepsdynamieken

Iets bekijken vanuit een individu blijft relatief eenvoudig.

Groepsgedrag maakt alles veel complexer. 

Ons brein verbruikt veel energie en  heeft maar een bepaalde hoeveelheid energie.

Ons brein probeert van nature om de energie efficiënt te gebruiken. 

omplexe problemen oplossen vraagt zoveel energie dat we dit van nature uit de weg gaan. 

De verleiding van eenvoudige oplossingen.

 

Een basisregel van groepsdynamieken is dat een trend ( bij één individu) versterkt wordt door verschillende mensen samen te brengen met dezelfde trend.

Mensen met een gelijkaardige mening, redenering verenigen zich om zich sterker te voelen en meer impact te hebben.

Mensen die samenwerken geraken verder.  Alleen ga je sneller, samen raak je verder.

Succesvolle samenlevingen zijn samenlevingen die samen werken.  De grootste prestaties van de mensheid waren samenwerkingen: piramides en andere architecturale gebouwen, samenlevingen als de Inca’s, Azteken, Egypte, Grieken, Romeinen, …, de voordelen van de industriële samenleving, …   internet, artificiële intelligentie,…

Helaas is destructiviteit als groep ook het meest nefast: de holocaust, apartheid, allerlei dictatoriale en autoritaire regimes,..

De groep als brandversneller voor destructief gedrag.

De legitimatie  van ons rechtssysteem is een rechtvaardige samenleving. 

Recht is niet per definitie rechtvaardig.  Recht houdt ook bestaande machtssystemen in stand: feodaliteit, kastensystemen, …   Recht ook als bescherming van eigendom, ook als dit roofbouwkapitalisme is. 

Vrouwen die geen stemrecht hebben of hadden. Vrouwen die geen bankrekening mochten openen.  Vrouwen die geen auto mogen rijden. Vrouwen die geen positie in de Katholieke Kerk hebben.  Gekleurden die niet vrij een plaats in de bus mogen nemen.  Slavernijsystemen.

​

In hiërarchische systemen mag je maar een beslissing nemen als je een bepaalde positie hebt.

​

In de politiek is er maar een beperkt aantal mandaten en doen mensen veel om toch maar dat mandaat te verkrijgen.

 

Als bedrijven individueel gedrag belonen via bonussen, beloon je haantjesgedrag.  Een snelle weg naar toxisch gedrag.

Je hebt niet veel fantasie nodig om een aantal oorzaken van burn-out, bore-out te achterhalen.

​

Allerlei gevestigde belangen zorgen er voor dat toxisch gedrag veroorzaakt wordt of in stand gehouden blijft via allerlei structuren.

​

Als we een oplossing willen voor burn-out, bore-out, depressies,..  zullen we destructieve structuren moeten aanpakken.  Anders blijft het dweilen met de kraan open.

​

​

​

​

bottom of page